Evlilik İzni Nedir? Kaç Gündür, Nasıl Alınır?

Evlilik izni, evlenme gibi özel bir durum karşısında çalışanların kullanabileceği yasal bir mazeret iznidir. Hem işçi hem de memur statüsündeki çalışanlara tanınan bu izin, evlilik nedeniyle meydana gelen hazırlık ve kutlama süreçlerinde çalışanların işten kısa süreli uzaklaşmasını sağlayarak, aile yaşamına zaman ayırmalarını amaçlar.

Evlilik İzni Süresi

Özel Sektör Çalışanları

4857 sayılı İş Kanunu’nun ek madde 2’sine göre, özel sektörde çalışan işçilere evlenmeleri durumunda asgari 3 günlük ücretli evlilik (düğün) izni tanınır. Bu süre, çalışan ile işveren arasında yapılacak anlaşma ile artırılabilir; ancak kanunda belirlenen 3 günün altına düşürülemez.

Kamu Personeli (Memurlar)

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında memurlar, kendi evlilikleri veya çocuklarının evlilikleri durumunda 7 günlük evlilik izni hakkına sahiptir. Bu süre de ücretli olup, izin süresi boyunca maaş kesintisi yapılmaz.

Evlilik İzni Koşulları

Evlilik izni alabilmek için aşağıdaki temel şartların yerine getirilmesi gerekir:

• Nikah Belgesinin Alınması: İzin kullanabilmek için evliliğin resmi olarak gerçekleşmiş olması ve nikah tarihinin belirlenmiş olması gerekmektedir.
• İşverene Bildirim: Çalışanın evlilik tarihi ve planladığı izin süresi, ilgili işyeri veya kurum yetkilisine bildirilmelidir. Bazı iş yerlerinde sözlü bildirim yeterli olurken, çoğu kurum yazılı dilekçe talep eder.
• İzin Talebinin Zamanlaması: Evlilik izni, nikah günü veya düğün organizasyonunun hemen ardından kullanılmak üzere planlanır. Nikah öncesinde izin kullanılamaz; dolayısıyla işçinin planlamasını önceden yapması önemlidir.
• Mazeret İzni Niteliği: Evlilik izni, “mazeret izni” kapsamında değerlendirilir. Bu nedenle, işçinin evlilik nedeniyle kısa süreli olarak işten uzaklaşması halinde ücretinde kesinti yapılmaz.

Evlilik İzni Nasıl Alınır?

Evlilik izni talebinde bulunurken izlenecek adımlar genel olarak şu şekildedir:

1. Nikah Tarihinin Belirlenmesi ve Belgelenmesi: İlk adım, resmi nikah tarihinin kesinleşmesi ve ilgili belgenin temin edilmesidir.
2. İşyeriyle İletişim Kurulması: Evlilik izni kullanılmadan önce, çalışan ilgili birime (insan kaynakları ya da doğrudan yöneticisine) evlilik tarihini ve talep edeceği izin süresini bildirmelidir.
3. Dilekçe Hazırlanması: Çoğu kurumda yazılı talep zorunluluğu bulunduğundan, “evlilik izni dilekçesi” hazırlanır. Dilekçede, evlilik tarihi, istenen izin süresi, ikametgah bilgileri ve iletişim detayları yer alır.
4. Belge Teslimi ve Onay: Nikah tarihini gösteren belge dilekçeye eklenir ve ilgili merciye teslim edilir. İşverenin onayının alınması, iznin kesinleşmesi açısından önemlidir.

Evlilik İzni Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Ücretli İzin: Evlilik izni, çalışanların ücretlerinin ödenmeye devam ettiği ücretli bir izindir. Bu sebeple, izin süresi boyunca maaşınızda herhangi bir kesinti yapılmaz.
• Yıllık İzinle Karıştırılmamalı: Evlilik izni, yıllık izin hakkından bağımsızdır. Dolayısıyla, evlilik izni kullandığınız günler yıllık izin sürenizden düşülmez.
• İşverenin Reddedemeyeceği Yasal Hak: Kanunlar çerçevesinde belirlenen bu hak, işveren tarafından keyfi olarak reddedilemez. Eğer işveren izin vermekte gecikirse veya talebi reddederse, çalışan yasal yollara başvurarak haklarını arayabilir.
• İş Sözleşmesi Şartları: İş sözleşmenizde evlilik iznine ilişkin özel hükümler yer alıyorsa, bu maddelere uyulması gerekmektedir. İşverenler çoğu zaman çalışanların bu özel dönemde motivasyonlarını artırmak amacıyla yasal sürenin üzerinde izin tanımayı tercih ederler.

Sonuç

Evlilik izni, evlilik gibi önemli bir yaşam olayında çalışanlara tanınan ve yasal olarak güvence altına alınmış bir haktır. Özel sektör çalışanları için 3 gün, kamu personeli için ise 7 gün olarak belirlenen bu izin, doğru şekilde kullanıldığında çalışanların iş ve özel yaşam dengelerini korumalarına yardımcı olur. İzin talebinin zamanında ve usulüne uygun olarak yapılması, ileride yaşanabilecek iş hukuku uyuşmazlıklarının önüne geçmek açısından büyük önem taşır. Her iki tarafın da hak ve sorumluluklarının net olarak anlaşılması, sağlıklı bir çalışma ortamının korunmasına katkıda bulunacaktır.